Thoát vị đĩa đệm: 4 Giai đoạn, dấu hiệu và cách chữa trị
Bạn đang phải chịu đựng những cơn đau buốt chạy dọc từ thắt lưng xuống chân. Hay cảm giác tê bì như kiến bò ở đầu ngón tay khiến việc cầm nắm trở nên khó khăn? Rất có thể, “tấm đệm” trong cột sống của bạn đang gặp vấn đề. Thoát vị đĩa đệm không chỉ viêm khớp gối là bệnh lý gây đau đớn mà còn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tàn phế nếu không điều trị kịp thời. Vậy làm sao để nhận biết bệnh ở giai đoạn sớm và có nhất thiết phải mổ hay không?
1. Thoát vị đĩa đệm là gì?
Để dễ hiểu, bạn hãy tưởng tượng đĩa đệm giống như một chiếc “bánh rán nhân mứt” nằm giữa các đốt sống. Lớp vỏ bên ngoài là bao xơ dai chắc, bên trong là nhân nhầy dạng gel.
Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi lớp vỏ bao xơ bị nứt hoặc rách, khiến “nhân mứt” (nhân nhầy) bên trong tràn ra ngoài. Khối nhân nhầy này sẽ chèn ép trực tiếp lên tủy sống hoặc các rễ dây thần kinh xung quanh, gây ra cơn đau dữ dội.
Sự thật: Thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở bất kỳ đoạn nào của cột sống, nhưng phổ biến nhất là ở thắt lưng và cổ vì đây là hai vị trí chịu áp lực lớn nhất.
2. Dấu hiệu nhận biết: Cổ và thắt lưng khác nhau thế nào?
Tùy vào vị trí đĩa đệm bị trượt ra ngoài, cơ thể bạn sẽ phát tín hiệu khác nhau:
2.1. Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng (L4-L5, L5-S1)
Chiếm 90% các ca bệnh. Dấu hiệu điển hình là đau thần kinh tọa:
- Đau thắt lưng: Cơn đau âm ỉ hoặc nhói buốt khi cúi người, ho, hắt hơi.
- Lan xuống chân: Đau chạy dọc từ mông -> đùi sau -> bắp chân -> bàn chân.
- Tê bì: Cảm giác tê, mất cảm giác ở mu bàn chân hoặc ngón chân cái.
- Yếu chân: Khó đứng bằng mũi chân hoặc gót chân.
2.2. Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ (C5-C6, C6-C7)
- Đau vùng cổ gáy: Cứng cổ, khó xoay đầu.
- Lan xuống tay: Đau lan từ bả vai xuống cánh tay, cẳng tay.
- Tê tay: Tê châm chích ở ngón tay cái hoặc ngón út, cầm đồ vật dễ rơi.
- Chóng mặt: Đau chèn ép mạch máu lên não.
3. 4 Giai đoạn phát triển “tử thần” của bệnh
Bệnh không diễn ra ngay lập tức mà tiến triển qua 4 cấp độ. Việc xác định đúng giai đoạn quyết định 90% thành công của việc điều trị.
- Giai đoạn 1 (Phình đĩa đệm): Bao xơ bị biến dạng nhưng chưa rách. Cơn đau mơ hồ.
- Giai đoạn 2 (Lồi đĩa đệm): Nhân nhầy lồi về một phía, bắt đầu kích thích rễ thần kinh. Đau lưng cục bộ.
- Giai đoạn 3 (Thoát vị thực thụ): Bao xơ rách, nhân nhầy thoát ra ngoài chèn ép thần kinh. Đau lan tỏa dữ dội, tê bì.
- Giai đoạn 4 (Có mảnh rời): Khối nhân nhầy tách rời, rơi vào ống sống. Nguy cơ hẹp ống sống, liệt vĩnh viễn rất cao.
Xem thêm: Tiêm collagen điều trị thoát vị đĩa đệm tại iBone có gì đặc biệt?
4. Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm
- Sai tư thế lao động: Đây là nguyên nhân hàng đầu ở giới trẻ (dân văn phòng ngồi gù lưng, cúi đầu xem điện thoại, công nhân bê vác sai cách).
- Thoái hóa tự nhiên: Tuổi tác làm đĩa đệm mất nước, khô và giòn, dễ rách.
- Chấn thương: Tai nạn giao thông, té ngã.
- Thừa cân: Áp lực cân nặng đè nén lên cột sống thắt lưng.
5. Phác đồ điều trị: Có nhất thiết phải mổ?
Tin vui là 80-90% bệnh nhân thoát vị đĩa đệm có thể điều trị bảo tồn (không phẫu thuật) nếu phát hiện ở giai đoạn 1, 2 và 3 (nhẹ).
5.1. Nghỉ ngơi và thuốc (Giai đoạn cấp)
Nằm nghỉ trên nệm cứng vừa phải, dùng thuốc giảm đau, kháng viêm, giãn cơ theo chỉ định bác sĩ để cắt cơn đau cấp tính.
5.2. Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng (Chìa khóa vàng)
Đây là phương pháp cốt lõi để đưa đĩa đệm về vị trí cũ:
- Kéo giãn cột sống: Dùng máy để tạo áp lực âm, giúp “hút” nhân nhầy trở lại đĩa đệm.
- Nắn chỉnh cột sống (Chiropractic): Điều chỉnh sai lệch đốt sống, giải phóng chèn ép.
- Điện xung, Sóng ngắn: Giảm viêm sâu.
5.3. Phẫu thuật (Giải pháp cuối cùng)
Bác sĩ chỉ chỉ định mổ thoát vị đĩa đệm khi:
- Điều trị nội khoa tích cực 3-6 tháng không hiệu quả.
- Có dấu hiệu “Hội chứng chùm đuôi ngựa” (rối loạn đại tiểu tiện, mất cảm giác vùng yên ngựa).
- Teo cơ, liệt vận động.
6. Phòng ngừa và sống chung với bệnh
- Tư thế đúng: Luôn giữ thẳng lưng khi ngồi, đứng. Khi nhấc vật nặng, hãy ngồi xổm xuống thay vì cúi lưng.
- Tập luyện: Các môn thể thao tốt nhất là bơi lội (giảm áp lực lên cột sống) và Yoga (tăng độ dẻo dai). Tránh chạy bộ đường dài, gym nặng, tennis.
- Dinh dưỡng: Bổ sung Glucosamine, Canxi, Omega-3.
7. Lời kết
Thoát vị đĩa đệm là một “cuộc chiến” dài hơi đòi hỏi sự kiên trì. Đừng để nỗi sợ hãi phẫu thuật ngăn cản bạn đi khám. Với sự tiến bộ của y học hiện đại, các phương pháp bảo tồn hoàn toàn có thể giúp bạn thoát khỏi cơn đau và trở lại cuộc sống bình thường. Hãy lắng nghe cột sống của bạn trước khi quá muộn. Bạn đang nghi ngờ mình mắc thoát vị đĩa đệm hay đang phân vân về phác đồ điều trị? Hãy để lại câu hỏi hoặc đặt lịch khám ngay hôm nay để nhận tư vấn từ iBONE FiSiO nhé
Điện thoại: 0768.123.768
Email: cskh@ibone.vn
Cơ sở Quận 1 : 29A Cao Bá Nhạ, Phường Nguyễn Cư Trinh, Quận 1
Cơ sở Quận Tân Bình : 77 Hoàng Hoa Thám, Phường 13, Quận Tân Bình
Cơ sở Quận Gò Vấp: 67 đường số 3, KDC city land Pakhills, Phường 10, Gò Vấp
