Gai cột sống: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả nhất
Nhiều người khi nghe đến gai cột sống thường hình dung ra những chiếc gai nhọn đâm vào da thịt gây đau đớn. Tuy nhiên, đây thực chất là một cơ chế tự vệ của cơ thể trước sự lão hóa. Vậy gai cột sống là gì? Bệnh có nguy hiểm không và làm thế nào để điều trị cơn đau mà không cần can thiệp dao kéo? Bài viết dưới đây iBONE FiSiO sẽ tổng hợp toàn bộ kiến thức y khoa chuẩn xác để bạn an tâm điều trị.
1. Gai cột sống là gì? Sự thật về “chiếc gai”
Gai cột sống (tên y học là Spondylosis hoặc Osteophytes) là tình trạng hình thành các phần xương mọc thêm ra phía ngoài và hai bên của đốt sống. Thực tế, các “gai” này không nhọn như gai hoa hồng mà là các mỏm xương nhẵn, mọc ra để tăng diện tích tiếp xúc giữa các đốt sống khi đĩa đệm và sụn khớp bị thoái hóa. Gai xương chỉ gây đau khi chúng phát triển quá lớn, cọ xát vào xương khác hoặc chèn ép lên dây chằng và rễ thần kinh.
2. Dấu hiệu nhận biết gai cột sống điển hình
Triệu chứng của bệnh thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi gai xương bắt đầu chèn ép, người bệnh sẽ cảm nhận rõ rệt ở hai vị trí chính sau:
2.1. Gai cột sống cổ (Cervical Spondylosis)
Thường xảy ra ở đốt sống C5, C6, C7.
- Đau cổ vai gáy: Cảm giác cứng cổ khi ngủ dậy, đau lan xuống bả vai.
- Hội chứng rễ thần kinh: Tê bì cánh tay, ngón tay (thường là ngón cái hoặc ngón út), mất cảm giác khéo léo ở tay.
- Triệu chứng khác: Chóng mặt, đau đầu, buồn nôn (do gai chèn ép mạch máu lên não).
2.2. Gai cột sống thắt lưng (Lumbar Spondylosis)
Thường xảy ra ở đốt sống L4, L5, S1.
- Đau thắt lưng: Đau âm ỉ hoặc dữ dội vùng lưng dưới, đau tăng khi đứng lâu hoặc vận động mạnh.
- Đau thần kinh tọa: Cơn đau lan từ mông xuống đùi, bắp chân và bàn chân.
- Rối loạn: Trường hợp nặng có thể gây rối loạn đại tiểu tiện, yếu chân.
3. Nguyên nhân gây bệnh gai cột sống
Tại sao gai xương lại hình thành? Các chuyên gia chỉ ra 3 “thủ phạm” chính:
- Thoái hóa cột sống (Lão hóa): Đây là nguyên nhân số 1. Khi đĩa đệm mất nước và xẹp xuống, các đốt sống cọ xát vào nhau, kích thích cơ thể tích tụ Canxi để “hàn gắn”, tạo thành gai.
- Chấn thương & Viêm nhiễm: Các tổn thương do tai nạn, va đập hoặc viêm khớp mãn tính kích thích quá trình tạo xương thừa.
- Thói quen sinh hoạt: Tư thế ngồi làm việc sai (gù lưng, cúi đầu), mang vác vật nặng quá sức tạo áp lực lớn lên cột sống.
4. Gai cột sống có nguy hiểm không?
Phần lớn gai cột sống là lành tính. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát, bệnh có thể gây ra các biến chứng phức tạp:
- Đau mãn tính: Cơn đau dai dẳng gây mất ngủ, suy nhược cơ thể.
- Tổn thương thần kinh: Gai chèn ép lâu ngày gây teo cơ, rối loạn cảm giác, tê liệt vùng chi phối.
- Hẹp ống sống: Gai xương phát triển vào trong ống sống chèn ép tủy sống, gây nguy cơ tàn phế cao.
5. Các phương pháp chẩn đoán và điều trị
Để xác định chính xác vị trí và kích thước gai cột sống, bác sĩ thường chỉ định chụp X-quang hoặc MRI (Cộng hưởng từ). Dựa trên kết quả, phác đồ điều trị sẽ được đưa ra:
5.1. Điều trị nội khoa (Dùng thuốc)
Sử dụng các nhóm thuốc giảm đau, kháng viêm không Steroid, thuốc giãn cơ và Vitamin nhóm B để cắt cơn đau cấp tính và phục hồi thần kinh.
5.2. Vật lý trị liệu (Phương pháp ưu tiên)
Đây là chìa khóa để “sống chung hòa bình” với gai cột sống:
- Kéo giãn cột sống để giảm áp lực lên đĩa đệm.
- Sóng ngắn, siêu âm trị liệu giúp giảm viêm sâu.
- Các bài tập vận động tăng cường sức mạnh cơ lưng.
Xem thêm: Orthovisc – Giải pháp hoàn hảo tại iBone giúp điều trị thoái hóa các khớp nhỏ
5.3. Phẫu thuật
Chỉ được cân nhắc khi có sự chèn ép tủy sống nghiêm trọng hoặc điều trị bảo tồn thất bại.
Lưu ý: Phẫu thuật chỉ cắt bỏ gai hiện tại, gai vẫn có thể mọc lại nếu không giữ gìn.
Xem thêm: Ghép tế bào gốc collagen thuỷ phân – Công nghệ mới trong điều trị cơ xương khớp
6. Chế độ dinh dưỡng và phòng ngừa
- Bổ sung Canxi & Vitamin D: Có trong sữa, phô mai, cá hồi, lòng đỏ trứng… giúp xương chắc khỏe (không phải ăn nhiều Canxi là mọc thêm gai như lầm tưởng).
- Thực phẩm kháng viêm: Tăng cường Omega-3, rau xanh, trái cây giàu Vitamin C.
- Vận động: Duy trì tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, Yoga để cột sống linh hoạt.
Xem thêm: Bệnh cơ xương khớp là gì? Dấu hiệu cảnh báo, cách phòng ngừa hiệu quả
7. Lời kết
Gai cột sống tuy không thể biến mất hoàn toàn nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được. Đừng quá lo lắng về những “chiếc gai”, điều quan trọng là hãy lắng nghe cơ thể, điều chỉnh tư thế sinh hoạt và thăm khám kịp thời. Một hệ cơ xương khớp khỏe mạnh bắt đầu từ những thói quen tốt ngay hôm nay. Nếu bạn còn thắc mắc, hãy để lại câu hỏi để được chuyên gia giải đáp!
Điện thoại: 0768.123.768
Email: cskh@ibone.vn
Cơ sở Quận 1 : 29A Cao Bá Nhạ, Phường Nguyễn Cư Trinh, Quận 1
Cơ sở Quận Tân Bình : 77 Hoàng Hoa Thám, Phường 13, Quận Tân Bình
Cơ sở Quận Gò Vấp: 67 đường số 3, KDC Cityland Park Hills, Phường 10, Gò Vấp
